ساحتي پر رمز و راز و افسانه اي و شعرگون که متعلق به گذشته است و فهم طبيعي و زميني از پديده هاي همه گير و عيني را دچار وقفه و اشکال مي کند. تصوف و عرفان گرايي يکي از موانعِ اصلي تجدد است.